Pierwszy trymestr ciąży to czas, w którym ciąża nie jest jeszcze widoczna, ale już może być odczuwalna. Wystąpić może wiele objawów, które zanikają w kolejnych miesiącach ciąży, i samopoczucie czasem jest bardzo zmienne. To też bardzo istotny okres rozwoju zarodka i wykształcenia się płodu, dlatego niezbędne jest wykonanie szeregu badań, by potwierdzić prawidłowy przebieg ciąży.
Kiedy wykonać test ciążowy?
Zaraz po zapłodnieniu nie odczuwa się żadnych silnych objawów ciąży. Pierwszy moment, w który zaczyna podejrzewać się bycie w ciąży przypada na czas, gdy powinna pojawić się miesiączka. Jeśli krwawienie nie występuje tego dnia, co zawsze, pora na wykonanie testu ciążowego. Najlepiej zrobić go właśnie pierwszego dnia spodziewanej miesiączki. Przed upływem 10 dni od zapłodnienia test ciążowy może być fałszywie negatywny. Test wskazuje, czy poziom hormonu hCG jest wyższy niż normalnie, którego ilość gwałtownie rośnie od momentu zagnieżdżenia się zarodka w macicy. Po wykonaniu testu ciążowego, jeśli okaże się on pozytywny, można potwierdzić wynik badaniem krwi na obecność hormonu hCG.
Pierwsze objawy ciąży
Objawy ciąży zaczynają się pojawiać właśnie w momencie zagnieżdżenia się komórki w macicy, czyli w okresie, gdy powinna przypadać miesiączka. Wczesne objawy są wynikiem zmian hormonalnych. Czy się pojawią i w jakim nasileniu to już kwestia indywidualna. Niektóre kobiety nie odczuwają silnych dolegliwości, inne skarżą się na wiele uprzykrzających życie objawów ciąży. Do pierwszych objawów ciąży należą:
- mdłości, nudności, wymioty,
- bolesność i tkliwość piersi,
- wzrost temperatury ciała,
- problemy gastryczne – biegunki, zparcia, wzdęcia,
- wahania apetytu,
- zmęczenie, rozdrażnienie, obniżone samopoczucia,
- rozpulchnienie szyjki macicy,
- wzmożone wydzielanie gęstego śluzu z pochwy,
- zaburzenia oddawania moczu,
- krwawienia lub plamienia w kilka dni po zapłodnieniu, często mylone z miesiączką,
- ból w podbrzuszu typowy dla miesiączki, występujący w momencie zagnieżdżania się zarodka w macicy.
Przebieg pierwszego trymestru ciąży
Pierwszy trymestr ciąży liczy się od pierwszego dnia ostatniej miesiączki przypadającej przed zapłodnieniem. Obejmuje on dwanaście tygodni ciąży, czyli trzy miesiące. To najbardziej ryzykowny czas dla ciąży – występuje wysokie ryzyko poronienia, zwłaszcza zaraz przed lub po zagnieżdżeniu się zarodka.
W pierwszym trymestrze dochodzi do różnicowania komórek zarodka, wykształca się łożysko, a następnie zawiązują się narządy i tkanki płodu. Pod koniec pierwszego trymestru płód ma już wszystkie istotne narządy, jak serce, układ nerwowy, wątroba, kończyny, oczy. Są one jednak słabo rozwinięte – do ich silnego rozwoju dochodzi już w kolejnym trymestrze ciąży.
Pierwsze USG w ciąży
Pierwsze badanie USG wykonać można już w 5. tygodniu ciąży lub około 3 tygodnie po zapłodnieniu. Jest ono przeprowadzane dopochwowo. Widać na nim zarodek zagnieżdżony w ścianie jamy macicy i lekarz jest w stanie potwierdzić występowanie ciąży. Może też określić, czy to ciąża pojedyncza czy mnoga. W 5. tygodniu ciąży dzięki wysokiej klasy sprzętowi do badania USG można wysłuchać bicia serca.
USG 11-13 tygodnia
Bardzo ważnym momentem w przebiegu ciąży, przypadającym na końcówkę pierwszego trymestru, jest badanie USG 11-13 tygodnia, zwane inaczej badaniem genetycznym lub prenatalnym. Pozwala ono ocenić ryzyko wystąpienia wad płodu. W badaniu USG ocenia się m.in. grubość przezierności karkowej NT oraz uwidocznienie kości nosowej, które w tym konkretnym przedziale czasowym pozwalają określić ryzyko wystąpienia zespołu Downa. Ponadto ocenia się czynność serca płodu, długość ciemieniowo-siedzeniową oraz anatomię ciała.
Badanie USG 11-13 tygodnia pozwala oszacować ryzyko wystąpienia takich wad genetycznych jak:
- zespół Downa, czyli trisomia chromosomu nr 21,
- zespół Edwardsa, czyli trisomia chromosomu nr 18,
- zespół Patau, czyli trisomia chromosomu nr 13.
Niezbędne badania w ciąży: pierwszy trymestr
Badania w ciąży nie ograniczają się tylko do USG. Na początku ciąży obowiązkowe badania to:
- morfologia krwi,
- badanie ogólne moczu,
- badanie grupy krwi i Rh,
- stężenie glukozy we krwi na czczo,
- VDRL,
- badanie na nosicielstwo HIV i HCV,
- badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG, IgM),
- badanie w kierunku różyczki,
- cytologia.
