Nauka coraz więcej dowiaduje się o tzw. osi jelita-mózg. Czy to, co jemy, ma wpływ na nasze samopoczucie? Jakie produkty powinny znaleźć się w jesiennej diecie i czego unikać? Sprawdźmy!
Jelitowy układ nerwowy
Nasze jelita są pokryte gęstą siecią komórek nerwowych, które stale doprowadzają informacje do mózgu. Duża część tego układu działa autonomicznie i reguluje czynność przewodu pokarmowego niezależnie od sygnałów z ośrodkowego układu nerwowego. Przekaźnikami informacji są przede wszystkim zawarte w przyjmowanych przez nas pokarmach substancje, hormony uwalnianie przez ścianę jelit, a także produkty przemiany materii bakterii jelitowych wypełniających nasz przewód pokarmowy.
Rola jelitowego układu nerwowego i wpływu mikroflory jelitowej na mózg, a co za tym idzie, na nasze samopoczucie i nasze emocje, jest wciąż badana. Wiadomo już, że zaburzenia osi jelito-mózg mogą przyczyniać się do powstawania lub nasilania się niektórych schorzeń, tj. depresji i innych zaburzeń nastroju oraz zaburzeń pamięci. [1]
Zaburzenie pracy jelit – objawy
Ból brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunki – to najczęstsze symptomy brzuszne, których każdy z nas doświadczył w swoim życiu. Kiedy doświadczamy tych objawów, a badania laboratoryjne lub obrazowe nie wykazują nieprawidłowości, oznacza to, że mamy do czynienia z zaburzonym funkcjonowaniem jelit.
Oto schorzenia, które wynikają z zaburzonej pracy jelit:
- zespół jelita drażliwego;
- zaparcie i biegunka czynnościowa;
- przewlekłe zmęczenie;
- zaburzenia depresyjne i lękowe.
Dieta na dobry nastrój
Skoro już wiemy, że jelita, mikrobiom jelitowy i to, co jemy, mają wpływ na nasze emocje, to przyjrzyjmy się pokarmom, które powinny znaleźć się na naszych talerzach.
Szukajmy pokarmów zawierających tryptofan – aminokwas, który w naszym organizmie jest substratem do budowy wielu substancji. Jednym z nich jest serotonina, nazywana hormonem szczęścia. Serotonina wpływa na przekaźnictwo nerwowe i uczestniczy w odczuwaniu pozytywnych emocji. [2] [3]
Produkty bogate w tryptofan to m.in.:
- mleko,
- sery,
- kurczak i indyk,
- pełnoziarniste pieczywo,
- orzechy i nasiona.
Nasz jadłospis powinien zawierać także produkty zbożowe, ryby, owoce i warzywa. Dieta musi być zdrowa i różnorodna, żeby nie zabrakło w niej potrzebnych składników odżywczych.
Czego unikać?
Jesienią i zimą mamy zwiększona ochotę na słodycze i słone przekąski. Unikajmy spożywania ich w nadmiarze, ponieważ rozregulowują pracę przewodu pokarmowego. Nie spożywajmy żywności wysoko przetworzonej. Zrezygnujmy ze słodkich napojów – zastąpmy je rozgrzewającymi herbatami słodzonymi miodem. Jeśli tylko możemy, unikajmy stresu i jedzenia w pośpiechu.
Problemy trawienne jesienią – co robić?
W okresie jesiennym spowalnia praca przewodu pokarmowego. Częściej możemy odczuwać dyskomfort w jamie brzusznej spowodowany wzdęciami, co może przełożyć się na nasze samopoczucie i je pogorszyć. Dbajmy o swoje jelita. Jeśli tylko możemy, nie rezygnujmy z codziennej aktywności fizycznej – już najmniejszy ruch wspomaga perystaltykę przewodu pokarmowego. Do posiłków warto dodawać przyprawy, które pomagają w usuwaniu nadmiaru gazów z jelit – tymianek, bazylię, kolendrę czy kminek. Sięgajmy po ziołowe herbatki z rumiankiem, miętą i koprem włoskim. W domowej apteczce powinny znaleźć się tabletki na wzdęcia zawierające symetykon.
Jelita i mózg współpracują ze sobą na wielu płaszczyznach. To, co znajduje się na naszych talerzach, może mieć znaczny wpływ na nasz nastrój. Dbajmy o dobrą dietę po to, żeby czuć się dobrze jesienią.
Bibliografia
[1] M. Carabotti, A. Scirocco, M. A. Maselli, i C. Severi, „The gut-brain axis: interactions between enteric microbiota, central and enteric nervous systems”, Ann Gastroenterol, t. 28, nr 2, s. 203–209, 2015. [2] M. Friedman, „Analysis, Nutrition, and Health Benefits of Tryptophan”, Int J Tryptophan Res, t. 11, s. 1178646918802282, wrz. 2018, doi: 10.1177/1178646918802282. [3] J. Kałużna-Czaplińska, P. Gątarek, S. Chirumbolo, M. S. Chartrand, i G. Bjørklund, „How important is tryptophan in human health?”, Crit Rev Food Sci Nutr, t. 59, nr 1, s. 72–88, 2019, doi: 10.1080/10408398.2017.1357534.
