Jednym z najdotkliwiej odczuwanych rodzajów przemocy jest przemoc domowa – znęcanie się nad rodziną jest najczęściej popełnianym przestępstwem w Polsce po przestępstwach przeciwko mieniu i życiu, a rodzina stanowi najczęstsze środowisko, w którym dochodzi do zabójstw czy ciężkich uszkodzeń ciała. Nie ma wątpliwości, że z powodu przemocy domowej cierpią całe rodziny – kobiety, mężczyźni i dzieci, ale czy każde z nich tak samo często i dotkliwie?
Przyjrzyjmy się statystykom. W 2019 roku Policja w Gdańsku odnotowała, że na 4 204 osoby, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie, 3 065 osób stanowiły kobiety, 579 to małoletni, a 560 osób to mężczyźni. W tym samym roku odnotowano także, że na 594 zatrzymanych osób, co do których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, 568 to mężczyźni i 25 to kobiety. Mężczyźni stanowili 95,62% zatrzymanych z ogółu zatrzymanych (Biuro Prewencji KGP 2020: 12-18). Szacuje się, że co roku W Polsce około 800 tysięcy kobiet doświadcza przemocy, co stanowi ponad 2 tysiące kobiet dziennie.
Co zatem warunkuje przemoc wobec kobiet? Badacze historyczni, socjologowie i antropologowie kultury wskazują, że znęcanie się nad kobietą jest blisko związane z powszechnie uznawanym prawem do kontrolowania zachowań kobiety. Nie bez znaczenia pozostają tu także kulturowe czynniki przyzwalające na stosowanie przemocy, uwzględniające m.in. wiarę w naturalny porządek rzeczy, uprzedmiotowienie kobiet, kulturową akceptację podporządkowania i tolerancję dla stosowania przymusu i siły fizycznej przez mężczyzn.
Przemoc wobec kobiet w Polsce to jeden z najważniejszych problemów społecznych, zjawisko dotyczące ponad połowy populacji, określane mianem przestępstwa kryminalnego najdotkliwiej odczuwanego przez społeczeństwo (tak zwalczanie przemocy wobec kobiet i dzieci w rodzinie zostało określone w Rządowym Programie
Poprawy Bezpieczeństwa Obywateli „Bezpieczna Polska” przyjętym w 2002 roku).
Nie ma wątpliwości, że sprawa jest poważna i wymaga natychmiastowych działań.
Przemoc w rodzinie nie jest zjawiskiem neutralnym płciowo – płeć w przypadku przemocy w rodzinie ma olbrzymie znaczenie. Wszystkie organizacje międzynarodowe, w tym europejskie i polskie, od wielu lat podkreślają, że na przemoc w rodzinie i przemoc w związkach intymnych najbardziej narażone są kobiety i dziewczęta. Nie ma wyjątku od tej reguły – mówi Aleksandra Mosiołek, dyrektorka Fundacji Centrum Praw Kobiet w Gdańsku.
Potrzeba podkreślania faktu, że przemoc ma płeć wynika z zatrważająco beznadziejnej sytuacji jeśli chodzi o wsparcie i ochronę kobiet doświadczających przestępstwa przemocy w rodzinie w Polsce. Gdy mówi się, że przemoc domowa ma płeć zwraca się tym uwagę na fakt, że statystycznie to kobiety stanowią znaczącą większość w grupie osób doświadczających przemocy.
Jak podkreślają organizacje przeciwprzemocowe, takie jak np. Fundacja Feminoteka, używając tego sformułowania nie komunikuje się, ani nie uważa jednocześnie, że wszyscy mężczyźni są osobami stosującymi przemoc, nie unieważnia się też doświadczeń mężczyzn, którzy doświadczają przemocy. Chodzi o to, aby zwrócić uwagę, że wymazywanie tej statystycznej prawidłowości uniemożliwia skuteczne przeciwdziałanie temu zjawisku. Unikanie czy wymazywanie słowa „kobieta” w programach antyprzemocowych jest nie tylko fałszowaniem rzeczywistości, ale przede wszystkim jedną z przyczyn braku skuteczności wielu działań. Bez podkreślania, że to kobiety najczęściej stają się ofiarami każdego rodzaju przemocy, trudno przygotować skuteczne programy i trudno temu zjawisku przeciwdziałać.
Przemoc w rodzinie często współwystępuje z problemem nadużywania alkoholu przez osobę stosującą przemoc. Badania wskazują, że znaczny odsetek mężczyzn, którzy znęcają się nad członkami swojej rodziny, nadużywa alkoholu. Statystyki prowadzone przez policję (www.statystyka.policja.pl) na przestrzeni lat nieodmiennie wskazują, że wciąż większość osób stosujących przemoc w rodzinie zatrzymywanych podczas interwencji znajduje się pod wpływem alkoholu. Według danych z 2019 roku najliczniejszą grupę osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie będących pod wpływem alkoholu stanowią mężczyźni tj. 94,96% ogólnej liczby. Należy pamiętać jednak, że alkohol nie jest przyczyną przemocy. Przyczyną przemocy są agresywne zachowania osoby stosującej przemoc. Nie można usprawiedliwiać przemocy faktem, że osoba, która krzywdzi, pije alkohol lub jest od niego uzależniona.
Biorąc pod uwagę powyższe dane można szacować, że prawie połowa kobiet doświadczających przemocy w rodzinie, doświadcza również problemu współuzależnienia żyjąc w bliskiej relacji z osobą nadużywającą alkoholu. Warto więc, aby programy pomocowe skierowane do kobiet pokrzywdzonych przemocą zapewniały lepsze rozumienie, jak funkcjonuje osoba uzależniona i jak jej picie wpływa na osobę doświadczającą przemocy i jej rodzinę oraz w jaki sposób nadużywanie alkoholu wiąże się ze stosowaniem przemocy. Ta wiedza może ochronić przed niebezpieczeństwem usprawiedliwiania aktów przemocy alkoholem.
Fundacja Centrum Praw Kobiet – oddział w Gdańsku dostrzegając potrzeby kobiet doświadczających przemocy w rodzinie, w której występują problemy alkoholowe, świadczy bezpłatną, kompleksową pomoc dla mieszkanek Gdańska oraz ich dzieci w ramach projektu “Jesteśmy w tym razem” finansowanego przez Miasto Gdańsk.
Jeśli:
wiesz lub podejrzewasz, że ktoś z twoich bliskich jest uzależniony lub nadużywa alkoholu,
doświadczasz ze strony tej osoby któregokolwiek z zachowań, takich jak np.: obwinianie, wyzywanie, obrażanie, manipulowanie, naruszenie twojej nietykalności cielesnej (np. bicie, szarpanie, popychanie), zabieranie lub wydzielanie pieniędzy, izolowanie od innych ludzi, kontrolowanie, szantażowanie, grożenie, przymuszanie do czynności o charakterze seksualnym, których nie akceptujesz,
twoje życie jest podporządkowane nadużywaniu alkoholu przez bliską ci osobę i próbom udzielania jej wsparcia,
chcesz zmienić swoją sytuację, dowiedzieć się, jakie masz prawa, wzmocnić się i odzyskać moc do działania, uzyskać wsparcie i zrozumienie,
mieszkasz w Gdańsku
ZGŁOŚ SIĘ PO WSPARCIE DO CENTRUM PRAW KOBIET W GDAŃSKU.
Fundacja Centrum Praw Kobiet w Gdańsku w ramach projektu “Jesteśmy w tym razem” oferuje nieodpłatnie:
konsultację wstępną – w trakcie której porozmawiasz ze specjalistką o tym, jak wygląda twoja sytuacja osobista, rodzinna, prawna, czego potrzebujesz, uzyskasz wiedzę o swoich prawach, procedurach oraz możliwych drogach działania, ustalisz ze specjalistką wstępny plan działania,
porady psychologiczne – zdobędziesz wiedzę o sposobie funkcjonowania rodziny, której członek jest uzależniony od alkoholu, o współuzależnieniu oraz o tym, czym jest przemoc w rodzinie i jak się przed nią skutecznie chronić; uzyskasz pomoc w radzeniu sobie ze skutkami doświadczania przemocy, wzmocnisz swoje zasoby, siły i możliwości ochrony przed przemocą,
pomoc prawną – dzięki której poznasz swoją sytuację prawną, poprawisz ją i uporządkujesz, w tym np. uzyskasz alimenty, uregulujesz kwestie prawne związane z opieką nad dziećmi, czy też w razie takiej konieczności założysz sprawę karną o znęcanie się nad rodziną lub złożysz pozew o separację lub rozwód; poznasz też swoje prawa i sposoby ich egzekwowania;
porady socjalne – otrzymasz informacje dotyczące pomocy mieszkaniowej, uprawnień do świadczeń pomocy społecznej, świadczeń socjalnych, rodzinnych, zasiłków i świadczeń pielęgnacyjnych, uprawnień emerytalno – rentowych, o możliwościach wsparcia rodzin dotkniętych problemem alkoholowym, w tym ofercie terapii uzależnień, możliwościach polepszenia swojej sytuacji finansowej, rozwoju zawodowego i przekwalifikowania się;
konsultacje psychiatryczne – mają na celu przeprowadzenie oceny stanu psychicznego i diagnozy psychiatrycznej oraz oceny, czy zasadne jest wdrożenie farmakoterapii, przedstawienie możliwych form i sposobów leczenia oraz ustalenie planu leczenia farmakologicznego, monitorowanie przebiegu leczenia, złagodzenie objawów choroby, zaburzenia, trudności psychicznych.
Przyjdź, zadzwoń lub napisz:
Centrum Praw Kobiet – Oddział w Gdańsku
ul. Gdyńskich Kosynierów 11/2
80-866 Gdańsk
Poniedziałek-piątek, godz. 10:00-18:00
tel. 58 341 79 15, +48 604-590-117
e-mail: cpk_gdansk@cpk.org.pl
www.cpk.org.pl
facebook.com/Centrum Praw Kobiet – Oddział w Gdańsk
instagram.com/centrumprawkobiet
Zadanie publiczne “Jesteśmy w tym razem” sfinansowano ze środków Miasta Gdańska.
