Trądzik może być problemem zarówno dorastającej młodzieży, jak i osób dorosłych. Najczęściej objawia się nieestetycznymi wypryskami i krostkami, ale może również powodować zaczerwienienie twarzy oraz nieprzyjemne dolegliwości bólowe.
Podstawą efektywnego leczenia trądziku jest prawidłowa codzienna pielęgnacja z zastosowaniem odpowiednio dobranych kosmetyków. W przypadku trądziku młodzieńczego i pospolitego z ostro przebiegającymi stanami zapalnymi lekarz dermatolog może zalecić dodatkowo miejscową antybiotykoterapię. Specjalistyczne leczenie stosuje się również u osób dorosłych borykających się z trądzikiem różowatym.
Jakie są przyczyny i objawy poszczególnych typów trądziku? Jakich zasad trzymać się podczas pielęgnacji? Na co zwrócić uwagę, wybierając kosmetyki do pielęgnacji cery trądzikowej?
Trądzik młodzieńczy – problem wieku dojrzewania
Trądzik młodzieńczy to dermatologiczna choroba zapalna skóry, która dotyczy osób w okresie dojrzewania. Najczęściej pojawia się między 12. a 17. rokiem życia, a jego bezpośrednią przyczyną jest nadmierne pobudzenie gruczołów łojowych wynikające z gwałtownych wzrostów stężenia niektórych hormonów.
Jak powstaje i jak wygląda trądzik młodzieńczy?
Gruczoły łojowe produkują nadmiar sebum, które blokuje przewody odprowadzające naturalną wydzielinę ze skóry. Prowadzi to do powstawania zaskórników, grudek i krostek ropnych oraz stanów zapalnych na skórze twarzy (przede wszystkim na czole, brodzie, policzkach i nosie) oraz na dekolcie i plecach.
Przebieg trądziku młodzieńczego może być różny, a objawy będą charakteryzować się różnym stopniem nasilenia. Na przebieg choroby skóry wpływ mają zarówno predyspozycje genetyczne, jak i nieodpowiednia dieta czy niewłaściwa pielęgnacja skóry.
Do czynników podnoszących ryzyko ciężkiego przebiegu choroby zalicza się również nadmierną ekspozycję skóry na promieniowanie słoneczne (niestosowanie ochrony skóry przed promieniowaniem UV) oraz długotrwały stres (np. związany z problemami szkolnymi bądź rodzinnymi).
Leczenie trądziku młodzieńczego i pielęgnacja skóry trądzikowej
W leczeniu i łagodzeniu objawów trądziku młodzieńczego ważne jest podjęcie kompleksowych działań, obejmujących zarówno zmianę niewłaściwych nawyków żywieniowych (z ograniczeniem spożywania cukrów oraz żywności wysokoprzetworzonej typu fast food), jak i wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji, a w razie potrzeby – również leczenia farmaceutycznego.
W ciężkim przebiegu młodzieńczej choroby zapalnej skóry konieczne jest przeprowadzenie antybiotykoterapii – miejscowej lub ogólnej.
Wybierając kosmetyki do pielęgnacji cery trądzikowej, należy postawić na lekkie kremy, emulsje i pianki o właściwościach silnie oczyszczających i odkażających oraz intensywnie nawilżających. Dermatolodzy polecają szczególnie preparaty z pantenolem i witaminą E, które mają działanie łagodzące i pozytywnie wpływają na zdolności regeneracyjne skóry, oraz preparaty z cynkiem, który działa przeciwzapalnie i reguluje produkcję sebum.
Zobacz także: Krem na trądzik – jaki krem wybrać, aby pozbyć się trądziku?
Trądzik pospolity – nieestetyczne wypryski
Trądzik pospolity (acne vulgaris) to przewlekła choroba skóry, która może pojawiać się u osób w różnym wieku. Dotyczy przede wszystkim tzw. okolic łojotokowych, czyli twarzy (czoła, brody, policzków i nosa) oraz pleców i klatki piersiowej. Trądzik pospolity występuje pod postacią zaskórników, grudek, krost oraz torbieli.
Trądzik pospolity może mieć jedną z kilku postaci. Najczęściej diagnozuje się tzw. niezapalny trądzik zaskórnikowy z zaskórnikami otwartymi lub zamkniętymi. Zaskórniki otwarte są ciemne na szczycie (masa łojowo-rogowa może zostać usunięta z zaskórnika pod naciskiem), a zaskórniki zamknięte najczęściej są białe i drobne, bez ujścia zewnętrznego.
Leczenie trądziku pospolitego oraz zasady dotyczące pielęgnacji skóry objętej zmianami trądzikowymi są takie same jak w przypadku trądziku młodzieńczego.
Trądzik różowaty – choroba skóry osób dorosłych
Trądzik różowaty(acne rosacea) jest przewlekłą zapalną chorobą skóry twarzy, zaliczaną do tzw. nerwic naczynioruchowych skóry. Ten typ trądziku dotyka wyłącznie osoby dorosłe i najczęściej diagnozowany jest między 30. a 55. rokiem życia. Szacuje się, że na trądzik różowaty choruje około 10% populacji – u kobiet diagnozuje się go zdecydowanie częściej, ale to u mężczyzn ma zazwyczaj cięższy przebieg. Statystycznie częściej trądzik różowaty dotyczy osób z jasną karnacją, czyli z I i II fototypem skóry.
Zobacz także: Trądzik różowaty, hormonalny, młodzieńczy, pospolity… – rodzaje trądziku
Objawy i diagnoza trądziku różowatego
Trądzik różowaty może objawiać się w różny sposób, a niespecyficzne początki choroby często opóźniają właściwą diagnozę. Do najbardziej charakterystycznych objawów trądziku różowatego zalicza się:
- zaczerwienienie centralnej części twarzy (czoła, nosa, policzków i brody) – może ono mieć charakter przejściowy (rumień przelotny – transient erythema) lub trwały (rumień stały – nontransient erythema),
- napięcie, wysuszenie lub obrzęk skóry,
- umiarkowany świąd, uczucie szczypania i pieczenia twarzy,
- miejscowe podwyższenie temperatury skóry,
- grudki i krostki,
- widoczność teleangiektazji (tzw. pajączków).
Wymienione wyżej objawy mogą w różnym stopniu nasilać się pod wpływem ekspozycji skóry twarzy na promieniowanie słoneczne oraz podczas wysokich temperatur. Na widoczność i wyrazistość objawów wpływ ma również chlorowana woda oraz ciężkostrawna dieta z wysoką zawartością tłuszczów i sporą ilością pikantnych przypraw.
Diagnozę potwierdzającą trądzik różowaty stawia dermatolog w oparciu o pogłębiony wywiad oraz badanie wizualne i palpacyjne. Decydujące dla postawienia diagnozy jest stwierdzenie występowania wykwitów rumieniowych i grudkowo-krostkowych w centralnej części twarzy, wzmożonej reakcji naczynioruchowej oraz współistnienia objawów łojotokowych.
Różne postacie trądziku różowatego
Trądzik różowaty może przyjmować różne postacie, które determinują sposób postępowania pielęgnacyjnego oraz przebieg leczenia.
Do najczęściej diagnozowanych postaci trądziku różowatego należą: trądzik teleangiektatyczno-rumieniowaty (erythematotelangiectatic rosacea) oraz trądzik grudkowo-krostkowy (papulopustular rosacea). Objawy obydwu postaci trądziku są bardzo zbliżone, przy czym w pierwszym przypadku bardziej widoczne będą rumień i pajączki, a w drugim na pierwszy plan będą wysuwać się grudki i krostki.
Do rzadziej diagnozowanych postaci trądziku różowatego należą: postać z dominacją zmian przerostowych (phymatous rosacea), postać oczna (ocular rosacea) oraz ziarniakowy trądzik różowaty (granulomatous rosacea).
Skąd się bierze trądzik różowaty? Przyczyny choroby
Trądzik różowaty może pojawić się u osoby dorosłej, która ma predyspozycje genetyczne, ale nie tylko! Do przyczyn trądziku różowatego zalicza się:
- zaburzenia pracy układu odpornościowego i choroby alergiczne,
- zaburzenia naczynioruchowe (z nadwrażliwością układu nerwowego na bodźce zewnętrzne i podwyższoną reaktywnością naczyń włosowatych skóry twarzy),
- zaburzenia endokrynologiczne,
- podwyższony cholesterol i stosowanie leków wyrównujących/obniżających poziom cholesterolu,
- witaminoza (przede wszystkim przyjmowanie za dużych witamin z grupy B – B6 i B12),
- miejscowe stosowanie na skórze twarzy preparatów glikokortykosteroidowych,
- nosicielstwo wirusa Herpes simple (popularna opryszczka),
- infekcje skórne, m.in. drożdżakami Demodex folliculorum,
- wrzody żołądka (zakażenie bakterią Helicobacter pylori),
- choroby pasożytnicze,
- nieodpowiednia, ciężkostrawna i tłusta dieta.
Wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia trądziku różowatego występuje u osób, które w młodości chorowały na ciężką postać trądziku młodzieńczego lub trądziku pospolitego i nie były odpowiednio leczone.
Leczenie trądziku – jakie kosmetyki i zabiegi stosować?
Leczenie wszystkich typów i postaci trądzików wymaga odpowiedzialnej pielęgnacji oraz stosowania odpowiednio dobranych kosmetyków. Kluczowe jest dobranie preparatów kosmetycznych do rodzaju skóry oraz dbanie o jej regularne i skuteczne oczyszczanie i odkażanie oraz intensywne nawilżanie i odżywianie.
Wybierając kosmetyki do pielęgnacji cery trądzikowej, najlepiej sięgać po preparaty z maksymalnie naturalnym składem – opartym na wyselekcjonowanych ekstraktach roślinnych, bez zbędnych sztucznych dodatków.
W niektórych sytuacjach lekarz dermatolog może dodatkowo zalecić leczenie farmakologiczne, które powinno być skoncentrowane na leczeniu przyczyny trądziku (w przypadku trądziku różowatego np. niedoczynności tarczycy, wrzodów żołądka) oraz stanów zapalnych na skórze twarzy i minimalizowania nieestetycznych objawów trądziku.
Leczenie skórne przeprowadza się miejscowo, za pomocą maści, żeli bądź kremów. Farmaceutyki, w zależności od rodzaju trądziku, wiodących objawów i indywidualnych cech skóry, mogą zawierać m.in.: metronidazol, kwas azelainowy, sulfacetamid sodowy z siarką oraz nadtlenek benzoilu. Dermatolog może ponadto zalecić stosowanie preparatów z erytromycyną, klindamycyną lub tetracykliną.
