Najczęstszym kolorem tęczówek oczu jest brązowy, drugim w kolejności niebieski, a najrzadziej spotykane są tęczówki zielone. Czy kolor tęczówek ma jakikolwiek wpływ na podatność narządu wzroku na schorzenia i na ogólną kondycję oczu? Okazuje się, że tak! Więcej informacji znajdziesz w tym artykule.
Czym jest tęczówka oka i jaką pełni funkcję?
Tęczówka jest zewnętrznym elementem błony naczyniowej oka, położonej między twardówką a siatkówką. Jej głównym zadaniem jest regulowanie ilości światła, które wpada do centralnie położonego w niej otworu, czyli źrenicy. Przy jasnym oświetleniu mięśnie tęczówki zwężają źrenicę, zaś przy mniejszym natężeniu światła powodują jej rozszerzenie [1]. Wielkość źrenic i ich sposób reagowania na zmianę oświetlenia jest ważnym wyznacznikiem zdrowia – nieprawidłowości mogą świadczyć o różnego rodzaju problemach.
Od czego zależy kolor tęczówek?
Kolor, jaki mają tęczówki oczu, zależy od ilości melaniny zgromadzonej w tej strukturze oka. Im więcej melaniny, tym ciemniejszy kolor tęczówki, choć oczy czarne należą do rzadkości – zazwyczaj nazywa się tak oczy o ciemnobrązowym kolorze tęczówek. Szacuje się, że aż 90 procent ludzi ma tęczówki w kolorze brązowym – w różnych jego odcieniach, od bardzo ciemnych do złocistobrązowych, określanych czasem jako „piwne”. Kolor niebieski jest drugi w kolejności, jeśli chodzi o zabarwienie tęczówek, i stanowi około 7-8 procent. Najrzadsze są kolory szary (2 procent populacji) i zielony (1 procent).
Czy kolor tęczówek wpływa na zdrowie oczu?
Wydawać by się mogło, że kolor oczu jest kwestią losową i nie ma wpływu na predyspozycje zdrowotne narządu wzroku. A jednak jest takie przełożenie. Na przykład tęczówki w kolorze brązowym, zawierające większą ilość melaniny, są mniej podatne na szkodliwe działanie promieniowania UV niż oczy niebieskie czy szare. Dzieje się tak dlatego, że ciemna barwa tęczówki blokuje nadmiar światła słonecznego wpadającego do głębszych struktur oka. Uważa się, że dzięki temu osoby o brązowych oczach są mniej narażone np. na ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej zlokalizowanej w centralnej części siatkówki. Ze względu na mniejszą ilość pigmentu, oczy o tęczówkach niebieskich, szarych i zielonych są bardziej podatne na ryzyko rozwoju czerniaka [2]. Na określonego typu schorzenia, takie jak jaskra, są bardziej narażone osoby, których tęczówki mają różny kolor, np. w jednym oku brązowy a w drugim niebieski. Zmiana pigmentacji tęczówek u dorosłej osoby może natomiast świadczyć o chorobie metabolicznej – na przykład u osób chorujących na cukrzycę zauważono szybkie ciemnienie tęczówek. W tym przypadku wpływ koloru tęczówek na zdrowie oczu jest raczej pośredni – sygnalizuje zmiany spowodowane wysokim poziomem cukru w organizmie. Pamiętajmy jednak, że cukrzyca ma bardzo niekorzystny wpływ na zdrowie oczu (może przyczyniać się m.in. do zmian w siatkówce, czyli do retinopatii cukrzycowej [2]), więc zmiana koloru oczu powinna być traktowana jako sygnał alarmowy.
Jak dbać o oczy niezależnie od koloru ich tęczówek?
Niezależnie od koloru, jaki mają tęczówki naszych oczu, należy o nie właściwie dbać. Oznacza to noszenie okularów przeciwsłonecznych, ochronę przed niekorzystnymi czynnikami (zanieczyszczone powietrze, dym, alergeny, długotrwałe patrzenie w ekran komputera czy smartfona), relaks, odpowiednią dawkę snu i zdrową dietę. Powinna ona uwzględniać źródła witamin, składników mineralnych, antyoksydantów i kwasów omega-3, natomiast jak najmniej powinno być w niej cukru i żywności przetworzonej [3]. W niektórych sytuacjach warto dodatkowo sięgnąć po suplement diety opracowany z myślą o wsparciu zdrowia oczu. Powinien on mieć w swoim składzie witaminy A, B2, cynk, luteinę, zeaksantynę i kwasy omega-3 (DHA). Przy suchości oczu zaleca się regularnie stosować nawilżające krople, które wspierają działanie naturalnego filmu łzowego.
Materiał powstał we współpracy z Bausch + Lomb.
Bibliografia:
- Lens, S.C. Nemeth, J. K. Bedford, Anatomia i fizjologia narządu wzroku. Misiuk-Hojło M. (red.), Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2010.
- Kolor oczu może określać podatność na choroby, https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C400231%2Ckolor-oczu-moze-okreslac-podatnosc-na-choroby.html
- Józef Kotwas, Składniki pokarmowe wpływające na stan narządu wzroku, Opta Therapy, ol. 4/Nr 2(14)/2017 (s. 117-120).
