Zapalenie zatok to jedna z najczęściej występujących chorób, która co roku dotyka nawet 6 milionów Polaków . Często rozpoczyna się od zwykłego przeziębienia i ustępuje w przeciągu kilkunastu dni, może jednak trwać do 12. tygodni, a nawet przerodzić się w postać przewlekłą. Jakie są przyczyny rozwoju zapalenia zatok? Jak je rozpoznać i leczyć?
Przyczyny zapalenia zatok
Zapalenie zatok może wynikać z różnych czynników, m.in. alergicznych, toksycznych czy drażniących. Jednak za jego rozwój najczęściej odpowiedzialne są wirusy, a czasem też bakterie. Ponadto ryzyko rozwoju zapalenia zatok zwiększają:
- wady anatomiczne przegrody nosowej,
- choroba refluksowa przełyku,
- zaburzenia transportu śluzowo-rzęskowego,
- alergiczny nieżyt nosa,
- obecność polipów lub guzów nowotworowych w nosie,
- zaburzenia odporności,
- narażenie na dym tytoniowy.
Jakie objawy towarzyszą zapaleniu zatok?
W odpowiedzi na kontakt z patogenem w błonie śluzowej nosa i zatok rozwija się stan zapalny, który powoduje nadprodukcję śluzowo-ropnej wydzieliny. Na początku jest ona wodnista, jednak po kilku dniach gęstnieje i zaczyna zalegać w zatokach. Stąd wynika większość objawów:
- blokada nosa,
- ból twarzy w okolicach zatok,
- ucisk i tkliwość twarzy,
- ból głowy,
- pogorszenie lub utrata węchu.
Oprócz tego zapalenie zatok może przebiegać z osłabieniem, gorączką i kaszlem. Rzadziej spotykanymi objawami są nieprzyjemny zapach z ust oraz ból zębów[1].
Leczenie zapalenia zatok
Większość przypadków zapalenia zatok wynika z infekcji wirusowych, których leczenie polega na łagodzeniu objawów. Jego głównym celem powinno być upłynnianie gęstej wydzieliny, która zalega w zatokach i blokuje naturalne mechanizmy ich oczyszczania. Taki gęsty śluz stwarza ponadto komfortowe warunki dla namnażania się patogenów, więc podnosi ryzyko rozwoju nadkażenia bakteryjnego. Wydzielinę można rozrzedzić, stosując preparaty doustne oraz miejscowe.
Tabletki na zatoki
Żeby upłynnić zalegający śluz możesz zastosować doustny lek na zatoki na bazie olejków eterycznych – mirtowego, eukaliptusowego, cytrynowego i pomarańczowego. Takie połączenie pobudza produkcję rzadkiego płynu, który wydzielany do dróg oddechowych miesza się ze śluzem i go rozrzedza. Ponadto olejki te wspomagają transport śluzowo-rzęskowy. Dodatkowo badania wykazały, że olejek eukaliptusowy może działać antyseptycznie i przeciwzapalnie, dzięki czemu wspomaga leczenie infekcji dróg oddechowych[2].
Miejscowe preparaty na zatoki
Popularne spraye do nosa z ksylometazoliną lub oksymetazoliną nie są dobrym rozwiązaniem w przypadku zapalenia zatok. Owszem, na chwilę ułatwią oddychanie, jednak stosowane zbyt długo i za często mogą przesuszyć śluzówkę nosa oraz wywołać tzw. katar polekowy. W infekcji zatok lepiej sprawdzi się hipertoniczna woda morska, która zmniejsza obrzęk i rozrzedza zalegający w nosie śluz.
W zapaleniu zatok ulgę przyniesie także ich płukanie. Służą do tego specjalne zestawy, które możesz kupić w aptece. Składają się z butelki oraz saszetek do przygotowania roztworu. Płukanie zatok pomaga je nawilżyć oraz usunąć zalegającą w nich wydzielinę. Zabieg ten dobrze łączy się z doustnymi lekami na zatoki. Upłynniają one wydzielinę, więc łatwiej jest oczyścić z niej drogi oddechowe podczas ich płukania.
Zapalenie zatok może ciągnąć się przez długie tygodnie, dlatego szczególnie ważne jest jego szybkie i właściwe leczenie. Dzięki niemu możesz skrócić czas trwania choroby i przyspieszyć powrót do zdrowia.
[1] Wachnicka-Bąk, A., Lipińska-Opałka, A., Będzichowska, A., Kalicki, B., & Jung, A. (2014). Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10(1): 25-31.
[2] Nurzyńska-Wierdak, R. (2015). Terapeutyczne właściwości olejków eterycznych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 25(1): 1-19.
