Period poverty – problem, o którym wciąż mówimy zbyt mało

Co miesiąc miliony kobiet na całym świecie mierzą się z naturalnym procesem fizjologicznym – miesiączką. Dla większości z nas wybór odpowiedniego produktu menstruacyjnego sprowadza się do kwestii komfortu, wygody czy troski o środowisko. Jednak dla znacznej części społeczeństwa podstawowym problemem jest… dostęp do jakichkolwiek środków higienicznych. To zjawisko, nazywane ubóstwem menstruacyjnym (period poverty), dotyka miliony kobiet na całym świecie, również w Polsce.

Czym jest ubóstwo menstruacyjne?

Ubóstwo menstruacyjne to brak dostępu do bezpiecznych, higienicznych produktów menstruacyjnych oraz odpowiedniej infrastruktury sanitarnej umożliwiającej kobietom i dziewczętom zarządzanie swoją miesiączką z godnością i komfortem. Problem ten obejmuje nie tylko fizyczny brak dostępu do podpasek czy tamponów, ale również brak edukacji menstruacyjnej, stygmatyzację społeczną i kulturową oraz niedostępność czystych toalet czy miejsc do utylizacji produktów higienicznych.

Skala problemu w Polsce i na świecie

Choć mogłoby się wydawać, że problem ten dotyczy głównie krajów rozwijających się, rzeczywistość jest zupełnie inna. Według raportu UNICEF i WHO, ponad 500 milionów kobiet i dziewcząt na świecie nie ma odpowiednich warunków do zarządzania higieną menstruacyjną.

W Polsce, według badań przeprowadzonych w 2021 roku przez Kulczyk Foundation, aż 54% nastolatek w Polsce przyznało, że przynajmniej raz nie poszło do szkoły z powodu okresu, a 21% dziewczynek musiało zwolnić się z lekcji z powodu braku środków higieny menstruacyjnej. Co więcej, ponad 10% badanych dziewcząt w wieku 12-19 lat deklaruje, że czasami nie stać ich na zakup środków higienicznych.

Te liczby pokazują, że problem istnieje tuż obok nas i dotyka znacznie większej części społeczeństwa, niż mogłoby się wydawać.

Konsekwencje ubóstwa menstruacyjnego

Brak dostępu do odpowiednich środków higienicznych ma daleko idące konsekwencje, które wykraczają poza sferę fizyczną:

• Edukacyjne: dziewczęta opuszczają zajęcia szkolne podczas menstruacji, co prowadzi do zaległości w nauce i może skutkować gorszymi wynikami, a nawet porzuceniem edukacji
• Zdrowotne: stosowanie niewłaściwych materiałów (np. gazet, tkanin, piasku) lub zbyt długie używanie tych samych produktów zwiększa ryzyko infekcji i innych problemów zdrowotnych
• Psychologiczne: wstyd, stres i lęk związany z możliwym przeciekaniem czy niemożnością odpowiedniego zadbania o higienę wpływa negatywnie na samoocenę i zdrowie psychiczne
• Ekonomiczne: w wielu krajach produkty menstruacyjne są opodatkowane jako dobra luksusowe, co dodatkowo zwiększa ich cenę i ogranicza dostępność (tzw. „tampon tax”)
• Społeczne: stygmatyzacja menstruacji prowadzi do wykluczenia kobiet z życia społecznego i zawodowego podczas okresu

Jak wielorazowe produkty menstruacyjne mogą być częścią rozwiązania

Jednym z najbardziej obiecujących rozwiązań problemu ubóstwa menstruacyjnego są wielorazowe produkty menstruacyjne, takie jak majtki menstruacyjne. Choć początkowy koszt zakupu może być wyższy niż w przypadku tradycyjnych jednorazowych produktów, długoterminowo okazują się one znacznie bardziej ekonomiczne.

Majtki menstruacyjne Finally.me mogą zastąpić nawet 4 tampony i służyć przez kilka lat przy odpowiedniej pielęgnacji. Oznacza to, że jednorazowa inwestycja może zaoszczędzić setki złotych wydawanych na produkty jednorazowe.

W ofercie Finally.me dostępne są:

https://finally.me/products/majtki-funky-high – majtki menstruacyjne z wysokim stanem, które łączą wygodę z wyrazistym stylem.

https://finally.me/products/majtki-cozy-boxer – bokserki menstruacyjne z dłuższą nogawką i chłonnością 4 tamponów dla komfortu i pewności każdego dnia okresu.

https://finally.me/products/majtki-nude-mood – majtki menstruacyjne w neutralnym kolorze, które zapewniają dyskretną ochronę i pełen komfort na co dzień.

https://finally.me/products/majtki-black-charm – eleganckie, czarne majtki menstruacyjne z koronkowym akcentem.

Inicjatywy walczące z ubóstwem menstruacyjnym

Na całym świecie powstają inicjatywy mające na celu walkę z ubóstwem menstruacyjnym. Wśród najbardziej znaczących można wymienić:

1. Programy dostarczania darmowych produktów menstruacyjnych w szkołach – wprowadzone m.in. w Szkocji (jako pierwszym kraju na świecie), Nowej Zelandii, a także w niektórych regionach Anglii, Walii i Francji
2. Zniesienie podatku od produktów menstruacyjnych – tzw. „tampon tax” został już zniesiony w kilku krajach, w tym w Kanadzie, Australii i krajach UE
3. Programy edukacyjne – organizacje pozarządowe prowadzą warsztaty i kampanie informacyjne na temat higieny menstruacyjnej
4. Inicjatywy firm i organizacji – coraz więcej firm angażuje się w działania na rzecz ograniczania ubóstwa menstruacyjnego poprzez darowizny, programy edukacyjne czy oferowanie przystępnych cenowo produktów

W Polsce również powstają inicjatywy mające na celu walkę z ubóstwem menstruacyjnym, takie jak Akcja Menstruacja, Różowa Skrzyneczka czy Okresowa Koalicja. Wiele szkół decyduje się na wprowadzenie darmowych środków higienicznych w szkolnych łazienkach.

Co możemy zrobić, by pomóc?

Ubóstwo menstruacyjne to problem, który wymaga działań na wielu poziomach – od rządowego, przez lokalny, po indywidualny. Oto kilka sposobów, w jakie możemy przyczynić się do jego rozwiązania:

1. Mówić otwarcie o menstruacji – przełamywanie tabu jest pierwszym krokiem do zmian
2. Wspierać inicjatywy społeczne – zarówno finansowo, jak i poprzez wolontariat czy nagłaśnianie ich działalności
3. Edukować – dzielić się wiedzą na temat higieny menstruacyjnej z młodszymi pokoleniami
4. Wybierać świadomie – wspierać firmy, które angażują się w walkę z ubóstwem menstruacyjnym i oferują zrównoważone rozwiązania
5. Lobbować na rzecz zmian systemowych – wspierać petycje dotyczące zniesienia podatku od produktów menstruacyjnych czy wprowadzenia darmowych środków higienicznych w szkołach i instytucjach publicznych

Podsumowanie

Ubóstwo menstruacyjne to problem, który pozostaje w cieniu, mimo że dotyka miliony kobiet i dziewcząt na całym świecie, również w Polsce. Brak dostępu do podstawowych produktów higienicznych nie tylko zagraża zdrowiu, ale również ogranicza możliwości edukacyjne i zawodowe, pogłębiając nierówności społeczne.

Rozwiązania takie jak wielorazowe produkty menstruacyjne mogą stanowić część odpowiedzi na ten problem, oferując ekonomiczną i ekologiczną alternatywę dla tradycyjnych środków higienicznych. Jednak kluczem do systemowej zmiany jest przede wszystkim edukacja, przełamywanie tabu i lobbowanie na rzecz polityk wspierających dostęp do produktów menstruacyjnych dla wszystkich potrzebujących.

Warto pamiętać, że higiena menstruacyjna to nie luksus, a podstawowe prawo człowieka. Każda kobieta i dziewczynka zasługuje na możliwość zarządzania swoją miesiączką z godnością, niezależnie od swojej sytuacji ekonomicznej.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat zdrowia menstruacyjnego i poznać rozwiązania dopasowane do Twoich potrzeb, zachęcamy do wypełnienia Analizy Dobrostanu Intymnego – bezpłatnego narzędzia, które pomoże Ci lepiej zrozumieć swoje ciało i potrzeby.

Opracowanie: https://finally.me/