Wady zgryzu nie mają kluczowego wpływu na zdrowie człowieka. Jednak należy pamiętać, że niektóre z tych wad mogą prowadzić do próchnicy zębów lub nawet ich szybszej utraty. W związku z tym należy leczyć wady zgryzu. Takie leczenie odbywa się za pomocą aparatu ortodontycznego. Oczywiście założenie aparatu powinno być poprzedzone odpowiednim przygotowaniem, planowaniem leczenia oraz doborem odpowiedniego aparatu ortodontycznego.
Rodzaje aparatów ortodontycznych
Aparaty ortodontyczne dzieli się na ruchome i stałe. Aparaty ortodontyczne ruchome zaleca się dzieciom pomiędzy 4 a 12 rokiem życia, kiedy szczęka nie jest do końca ukształtowana i następuje wymiana zębów mlecznych na stałe zęby. Noszenie takiego aparatu musi być poprzedzone odpowiednią diagnozą stanu zębów dziecka. Aparat ruchomy nosi się około kilkunastu godzin na dobę, zazwyczaj zakłada się go na noc oraz na kilka godzin w ciągu dnia. Może to odrobinę zniechęcać dzieci. Jednakże noszenie aparatu w dzieciństwie może zapobiec konieczności zakładania stałego aparatu w dorosłym życiu. Z kolei aparat stały stosuje się tylko i wyłącznie na zęby stałe i nie można go zdejmować. Jego częściami są zamki i pierścienie przymocowane do zębów oraz drut, który swoim naciskiem ma na celu prostowanie zębów. Czas noszenia aparatu stałego jest uzależniony od rodzaju i zaawansowania wady zgryzu. Średnio ok. dwóch lat. Pierwszym kryterium, jakie bierze się pod uwagę przy doborze aparatu, jest zatem wiek pacjenta.
Planowanie leczenia
Leczenie ortodontyczne jest skomplikowanym procesem, który wymaga od ortodonty i pacjenta odpowiedniego przygotowania a jak mówi sam ortodonta Wrocław jest jednym z miast w których można znaleźć najlepszych specjalistów. Dlatego też prawidłowe leczenie ortodontyczne powinno składać się z następujących etapów:
- wizyta wstępna (diagnostyczna),
- wykonanie zdjęć rentgenowskich i modeli gipsowych,
- diagnoza,
- ewentualne usunięcie lub odsłonięcie zębów przez chirurga,
- dobór aparatu,
- ustalenie planu leczenia,
- oddanie aparatu ruchomego lub zamocowanie stałego w jamie ustnej
- regularne wizyty kontrolne,
- bieżąca weryfikacja postępów leczenia,
- usunięcie aparatu,
- utrwalanie efektów poprzez „retainery”
Oczywiście każdy z wymienionych etapów jest niezbędny i nie da się bez niego przeprowadzić skutecznego leczenia ortodontycznego. Nie warto pomijać żadnego z nich. Często pokusą jest opuszczenie utrwalania efektów, w końcu pacjent posiada już proste piękne zęby na tym etapie. Nie wolno jednak zapominać, że pominięcie tego etapu może skutkować ponownym krzywieniem się zębów i zaprzepaszczeniem całego dotychczasowego leczenia.
Dobór aparatu stałego
Pierwszym etapem, który poprzedza dobór aparatu ortodontycznego, jest wstępna wizyta u ortodonty. Na samym początku leczenia konieczne jest wykonanie zdjęć rentgenowskich. Są to różne zdjęcia m.in. panoramiczne oraz zdjęcia cefalometryczne. Takie zdjęcia posiadają też kluczową rolę w dalszych etapach leczenie, ponieważ umożliwiają weryfikację postępów terapii. Niezbędne jest także wykonanie modeli gipsowych. Na podstawie modeli i zdjęć ortodonta przygotowuje plan leczenia obejmujący kolejnych kilkanaście miesięcy. Plan ten może obejmować także usunięcie niektórych zębów. Ponadto na tym etapie ortodonta powinien określić także orientacyjny koszt całego leczenia. Oczywiście ortodoncja nie jest dziedziną, w której można założyć sobie sztywne ramy podczas pierwszego dnia leczenie i się ich kurczowo trzymać. Doświadczony ortodonta powinien na bieżąco kontrolować stan zębów oraz postępy w leczeniu. Wówczas w przypadku nieoczekiwanych zmian może on korygować aparatem dane nieprawidłowości. Kiedy taki wstępny plan jest już przygotowany, ortodonta może przystąpić do leczenia, a ściślej mówiąc do założenia aparatu ortodontycznego.
Założenie aparatu ortodontycznego
Decydując się na aparat ortodontyczny, pacjent może wybrać m.in.:
- aparat metalowy,
- aparat kosmetyczny.
Różnica między nimi polega na tym, że w przypadku aparatu metalowego zamki wykonane są właśnie z metalu, a co za tym idzie, są bardziej widoczne i już na pierwszy rzut widać, że dana osoba nosi aparat. Z kolei aparat kosmetyczny ma zamki wykonane z białego lub przezroczystego materiału. Biały materiał posiadają np. aparaty porcelanowe i kompozytowe, a materiał przezroczysty aparaty kryształowe. Wybór aparatu kosmetycznego lub metalowego zależy już tylko i wyłącznie od pacjenta. Oczywiście aparat kosmetyczny wydaje się lepszym rozwiązaniem, jednak należy pamiętać, że jest on droższy niż aparat metalowy. Aparat ortodontyczny w zależności od wady powinien być zakładany na jeden lub oba łuki, chociaż często wykonuje się to w odpowiednim odstępie czasu. Wynika to głównie z faktu, że często jeden z łuków powinien by przygotowany, zanim założy się aparat na drugi z nich. W tym przypadku decyzję podejmuje zazwyczaj ortodonta i wynika ona z prawidłowego przebiegu leczenia.
Podsumowując, dobór aparatu ortodontycznego pod względem właściwego leczenia powinien praktycznie w całości spoczywać na doświadczonym i profesjonalnym ortodoncie. Jedynym aspektem, jaki może rozważać pacjent będzie wygląd aparatu oraz jego widoczność podczas uśmiechania się.
Weryfikacja merytoryczna: Candeo Stomatologia.
