O prym ulubionej zupy Polaków nieodłącznie rywalizują rosół z pomidorową. Wprawdzie pomidor nie należy do najtańszych warzyw, niemniej kochamy go bezgranicznie. I słusznie! Uwzględniając jego dobroczynne właściwości, można wręcz postawić postulat: „więcej pomidorów!”.
Bezcenny potas
Pomidor, czyli potas… Takie zestawienie wielu nam wydaje się oczywiste. Ten pierwiastek rozsławił pomidory, oczywiście nie tylko w naszym kraju. Jakie jest znaczenie potasu dla zdrowia? Krótko mówiąc, jest on odpowiedzialny za regulację pracy mięśni. U osób, u których stwierdza się jego niedobór, mogą się pojawiać uporczywe skurcze. Wpływa również na poziom koncentracji, uczestnicząc w procesie dotleniania mózgu. Zbyt niskie stężenie potasu w organizmie może być przyczyną ciągłego przemęczenia. Potas jest pierwiastkiem, który oddziałuje na prawidłową pracę nerek i gospodarkę płynami. Co więcej, odpowiednia podaż potasu ma znaczenie w kontroli wartości ciśnienia tętniczego. Nic dziwnego, że osoby chorujące na nadciśnienie mogą poprawić stan swojego zdrowia przez modyfikację diety, na przykład zwiększając w niej udział pomidorów.
…i magnez
Pomidory to nie tylko potas. To również magnez – jeden z najcenniejszych pierwiastków, których potrzebuje nasz organizm. Uczestniczy w przemianie węglowodanów, tłuszczów i białek oraz odpowiada za prawidłową pracę układu sercowo-naczyniowego. Udowodniono również, że magnez wpływa kojąco na układ nerwowy, polepsza koncentrację i działa przeciwbólowo. Niedobory magnezu w organizmie możemy odczuć boleśnie, i to w dosłownym znaczeniu. Wystarczy wspomnieć o migrenie, skurczach mięśni czy bolesnym miesiączkowaniu. Inne symptomy niskiego stężenia tego pierwiastka w organizmie to drżenie powiek i rąk, przemęczenie i trudności z zasypianiem. Zdarza się (na szczęście, rzadko), że bardzo duży niedobór magnezu staje się przyczyną trwałego uszkodzenia mięśnia sercowego, które prowadzi do śmierci.
Dlaczego tak bardzo powinniśmy zabiegać o bogactwo potasu i magnezu w naszej diecie? Po pierwsze, potrzebujemy tych pierwiastków do normalnego funkcjonowania. Do drugie zaś, dość szybko i łatwo tracimy te mikroelementy. Dzieje się tak podczas upałów i wzmożonego wysiłku fizycznego, a także w procesie fizjologicznego wydalania. To jednak nie wszystko. Nierzadko sami przyspieszamy utratę tych pierwiastków, z czego nie zdajemy sobie sprawy – na przykład, poprzez nadmierne spożywanie posiłków obfitujących w tłuste mięsa, picie kawy, herbaty i napojów gazowanych. Na obniżenie stężenia potasu i magnezu wpływa również obciążenie stresem, nadużywanie niektórych leków czy stosowanie wycieńczających kuracji odchudzających.
[ramka]
Składniki mineralne zawarte w pomidorach
Potas
Magnez
Beta-karoten
Witaminy z grup B, C, E, K i PP
Wapń
Żelazo
Likopen
Dietetyczny złoty środek
Pomidorami możemy się objadać bez większych wyrzutów sumienia. W 100 g pomidorów znajdziemy zaledwie 15 kcal, a ponad 90% ich zawartości stanowi woda, nie musimy się więc obawiać, że sałatka z pomidorów przyczyni się do zwiększenia naszej masy ciała. A ponieważ pomidory mają dziesiątki zastosowań, są prawdziwie złotym środkiem w diecie. Co więcej, zawierają błonnik, który nie tylko poprawia pasaż jelitowy, ale i gwarantuje uczucie sytości. Z kolei działanie witamin przekłada się na lepsza kondycję skóry, naczyń krwionośnych i włosów. Likopen – barwnik zawarty w pomidorach – jest przeciwutleniaczem i wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. Same zalety!
Wymieniając atuty pomidorów, trzeba również wspomnieć o tym, że, niestety, nie każdy może się rozkoszować ich smakiem. Niektóre osoby są uczulone na te warzywa. W razie zaobserwowania reakcji alergicznej, trzeba wycofywać pomidory z diety. Z tym względów nie są one zalecane kobietom karmiącym. Należy również zachować ostrożność w przypadku dny moczanowej, niektórych chorób autoimmunologicznych i schorzeń przewodu pokarmowego.
Pomidor na co dzień
Wracamy do zupy pomidorowej albo sałatki z pomidorów i cebuli? A może krem z pomidorów z bazylią? Niekoniecznie, choć te smaki chyba nigdy się nam nie znudzą. Pomidory mają jednak wiele zastosowań. Mogą być głównym komponentem wielu potraw, ale i ciekawym dodatkiem, który „przełamie” smak określonych dań. Poniżej zamieszczamy przykłady zastosowania pomidorów.
Świeże pomidory z fetą
Pomidory i feta? Połączenie znakomite! Świeże warzywa należy dokładnie umyć i odciąć z nich wierzch. Następnie trzeba wydrążyć pomidory, usuwając pestki i miąższ. Wydrążone pomidory odsączamy, aby wnętrze było możliwie suche, a następnie dodajemy szczyptę soli. Później przygotowujemy farsz z fety. W tym celu należy drobno pokroić fetę, dodać do niej bazylię i oregano i wymieszać. Później wystarczy przykryć nadziane pomidory górną częścią i wstawić je na kwadrans do piekarnika. Gotowe pomidory z fetą najlepiej podawać z pieczywem czosnkowym i półwytrawnym winem. Smak gwarantowany zarówno przy kameralnej kolacji, jak i na większej imprezie.
Suszone pomidory
Świetny dodatek do wielu różnych potraw, który ucieszy najbardziej wybredne podniebienia. Co więcej, łatwy do uzyskania w domu, niewielkim kosztem. Ceny suszonych pomidorów, kupowanych w sklepie na wagę, są dość wysokie, ale można poeksperymentować we własnym zakresie. Wystarczy przeciąć pomidory (najlepsze będą podłużne) i wydrążyć nasiona. Wnętrze solimy, nacieramy ziołami i czosnkiem. Tak przygotowane pomidory wykładamy na blachę do pieczenia i wstawiamy do piekarnika na około 90 minut. Suszymy je w niskiej temperaturze (maks. 70 st.). Wysuszone warzywa przekładamy do naczynia i dodajemy zioła. Następnie umieszczamy pomidory w niewielkich słoiczkach i przygotowujemy zalewę. W tym celu podgrzewamy oliwę z oliwek, którą później zalewamy pomidory. Zamknięte słoiczki pozostawiamy do góry dnem. I gotowe!
Panierowane pomidory
Chcecie odpocząć od tradycyjnego schabowego? To prawda, że jest smaczny, wręcz kultowy, ale i… niezdrowy. Za to zdrowszą odskocznią – i tańszą – będą panierowane pomidory. Zatem – do dzieła! Kroimy pomidory na grube plastry, a następnie posypujemy je szczyptą soli i przyprawami (nie zapominamy przede wszystkim o pieprzu). Tak przygotowane plastry obtaczamy w panierce z mąki, jajka i bułki tartej. Następnie smażymy je, aż do uzyskania rumianego koloru. Panierowane pomidory można podawać z tradycyjnymi ziemniakami i surówkami ze świeżych warzyw.
Kurczak w pomidorach
Jak wiadomo, drób jest mięsem, które powinno często gościć na naszych stołach. W połączeniu z pomidorami smakuje znakomicie, więc warto wykorzystywać to pożyteczne warzywo również i w tym zakresie. Jak się do tego zabrać? Kurczaka przygotowujemy do tradycyjnej obróbki termicznej, czyli dzielimy na mniejsze kawałki, a następnie nacieramy przyprawami i pozostawiamy na około dwie godziny. Później należy delikatnie zarumienić mięso na patelni. W dalszej kolejności kroimy pomidory i dodajemy je do mięsa. Całość szczelnie przykrywamy i dusimy, aż do uzyskania miękkości i rozgotowania się pomidorów. Możemy również poszerzyć kompozycję warzyw, dodając cebulę, paprykę czy cukinię. Ale pomidor i tak będzie grał główną rolę. Smacznego!
Tekst: Michał Mikołajczak