Podstawowe badania diagnostyczne najczęściej obejmują krew i mocz. To pewnego rodzaju standard, który pozwala lekarzom ocenić stan zdrowia i daje również szybką informację, jeśli coś w organizmie dzieje się nie tak. Jednym z określanych parametrów jest prawidłowy kolor moczu. I choć bywa ignorowany przez pacjentów, to dla specjalistów jest ważną wskazówką. My zaczynamy się przejmować dopiero wówczas, gdy zauważymy, że kolor moczu znacząco odbiega od przyjętej normy.
Jaki jest prawidłowy kolor moczu?
Na kolor moczu wpływa szereg czynników. Będzie to rodzaj diety czy przyjmowane leki, ale w każdym badaniu ten parametr jest precyzyjnie określony. Stanowi on bowiem ważną informację na temat tego, co dzieje się w organizmie. Gdy wykonywane jest badanie moczu, to barwę ocenia specjalista. Warto jednak w swojej codzienności pamiętać również o tym, by zwrócić uwagę na kolor. Może on być pierwszym sygnałem zakażenia czy choroby.
Sam mocz jest odpadem bezużytecznych i szkodliwych produktów przemiany materii. Jest wytwarzany w nerkach, a dziennie pozbywamy się od 600 do 2500 ml płynu. W skład wchodzi przede wszystkim woda, mocznik, sole mineralne oraz inne substancje. Ta mieszanka decyduje o zapachu moczu, a także jego kolorze. Oczywiście jest również szereg składników, które nie powinny się w nim znajdować. Będą to białka, cukry, bakterie oraz czerwone lub białe krwinki. W takim przypadku można zaobserwować brązowy lub też czerwony kolor moczu.
Kiedy trzeba wykonać badanie moczu?
Prawidłowy mocz ma kolor żółty lub słomkowy. To określenie stosowane przez laboratoryjnych analityków. Oczywiście na sam odcień wypływa stopień nawodnienia. Gdy jest niemalże przezroczysty jasny mocz, to świadczy o nadmiernym nawodnieniu, a ciemnożółty będzie informacją o zagrożeniu odwodnieniem. Zazwyczaj więc jasna barwa moczu nie powinna niepokoić. Jest bowiem jak najbardziej naturalna, organizm otrzymuje odpowiednią ilość płynów, a dieta nie zawiera niczego, co negatywnie wpływa na ciało i jego funkcjonowanie. Na tym tle widać, że to właśnie ciemny mocz będzie sygnałem alarmowym.
Czy czerwony kolor moczu jest oznaką choroby?
Różne są przyczyny, które sprawiają, że barwa moczu jest nieodpowiednia. Warto zwrócić uwagę, że często towarzyszy temu intensywny zapach, śluz i efekt spieniania. Niemniej zdarza się również tak, że to zjedzone warzywa czy produkty o intensywnych barwnikach wpływają na barwę. Może być ona też oznaką infekcji. Dlatego, właśnie gdy pojawi się czerwony mocz po burakach, botwince czy jeżynach, to nie powinniśmy wpadać w panikę. Charakterystyczna barwa jest efektem zawartych w jedzeniu betacyjanin, które powodują intensywny kolor moczu. Najczęściej to uwielbiany w Polsce burak ćwikłowy i niektórych osób daje takie „powikłania”. Są one zależne od kwasowości żołądka i odczynu pH, więc nie każdego wystąpią z taką samą intensywnością. Poza tym czerwony kolor może być także efektem przyjmowania hormonów płciowych lub leków przeciwbólowych. Natomiast w momencie, gdy czerwony kolor moczu nie ma związku ze zjedzeniem buraków i utrzymuje się przez kilka dni, a dodatkowo pojawiają się w nim skrzepy krwi czy fragmenty tkanek, to należy jak najszybciej udać się do lekarza. Ten kolor może świadczyć o chorobach nerek lub pęcherza.
Brązowy kolor moczu pojawia się w stanach odwodnienia. Niektórzy wskazują również, że może wystąpić po spożyciu dużej ilości rabarbaru. Najczęściej jednak jest bardzo wyraźnym symptomem, który powinien zmusić nas do wizyty u lekarza. Może świadczyć na przykład o chorobie nerek. Poza tym specjaliści wskazują również, że brunatny mocz występuje często u osób cierpiących na porfirię i jest wynikiem zaburzeń w przetwarzaniu hemoglobiny we krwi. Zdarza się również, że objawom ze strony układu moczowego towarzyszy intensywny ból brzucha.
O czym może świadczyć pomarańczowy kolor moczu?
Z kolei pomarańczowy kolor moczu może pojawić się po spożyciu sporej ilości surowej marchewki lub też soku z tego popularnego warzywa. Zawarty w nim beta-karoten jest bardzo silnym barwnikiem, który działa też na odcień skóry. Oczywiście pomarańczowa barwa moczu też jest informacją o stanie zdrowia. Może być efektem stosowania środków przeczyszczających. Pojawia się też wówczas, gdy organizm wydziela zbyt dużo bilirubiny, więc świadczy o schorzeniach wątroby.
W całej palecie barw pojawia się też jaskrawożółty – niemalże neonowy, kolor moczu. Jest on charakterystyczny przy przyjmowaniu dużej ilości witamin z grupy B i nie powinien wzbudzać niepokoju.
Analitycy wskazują natomiast, że powodem do obaw może być zielony kolor moczu (o ile nie jest wynikiem spożycia szparagów lub szpinaku), jeśli utrzymuje się przez kilka dni. To widoczny znak infekcji dróg moczowych, zapalenia gruczołu krokowego lub kłopotów z nerkami. Natomiast niebieska barwa występuje bardzo rzadko i jest konsekwencją rzadkiej choroby genetycznej – hiperkalcemii. Wskazuje na wysoki poziom wapnia we krwi.
Szczególną uwagę na kolor moczu powinny zwrócić kobiety w ciąży. Tu organizm funkcjonuje inaczej, a częstsze oddawanie moczu może też wyczekać na jego kolor czy zapach.
