Kaszel jest odruchem wywołanym przez intensywny wydech, który poprzedzony jest zamknięciem krtani, a następnie jej otwarciem. Wytworzone w ten sposób ciśnienie skutkuje nasilonym wyrzutem powietrza z dróg oddechowych. Odruch kaszlu pojawić się może jednocześnie wraz z intensywną produkcją śluzu w układzie oddechowym. Kaszel, któremu towarzyszy odpluwanie wydzieliny, nazywamy kaszlem wysiękowym, czyli mokrym. Kaszel taki pomaga w nieswoistej obronie organizmu przed patogenami.
Skąd bierze się kaszel?
Kaszel stanowi element układu obrony przeciw patogenom. Odkrztuszenie wydzieliny, do której przylepione są drobnoustroje oraz pyły, pozwala na usunięcie tych czynników z powierzchni nabłonka układu oddechowego.
Kaszel wysiękowy powstaje zwykle jako objaw towarzyszący:
- Infekcjom dróg oddechowych, zwykle krtani lub oskrzeli.
- Alergii – kaszel w alergii może występować wraz z odkrztuszaniem wydzieliny. Duszność przy znanej alergii należy skonsultować z lekarzem.
- Zapaleniu płuc – infekcje w obrębie „dolnego” odcinka układu oddechowego również mogą objawić się jako mokry kaszel.
- Zaleganiu w drogach oddechowych ciał obcych, pyłów, gazów – kaszel mokry stanowi barierę nie tylko przeciw drobnoustrojom. Pozwala na usunięcie wielu patogenów drażniących nabłonek.
Kaszel trwający ponad 3 miesiące, określany jako przewlekły, jest objawem, który wymaga dalszego diagnozowania oraz obserwacji. Może on bowiem świadczyć o zmianach w obrębie miąższu płuc np. POCHP lub rozstrzeniu oskrzeli. Przewlekły kaszel (mokry lub suchy) jest również jednym z pierwszych objawów nowotworu płuc, szczególnie wśród palaczy tytoniu.
Jak pozbyć się mokrego kaszlu?
Kliniczny podział kaszlu na wysiękowy (mokry) oraz suchy pomaga w odnalezieniu przyczyny pojawienia się objawu oraz umożliwia dobranie adekwatnego leczenia. Korzystanie z preparatów na kaszel suchy w kaszlu mokrym jest działaniem potencjalnie szkodliwym dla zdrowia. Leki hamujące kaszel suchy opierają się zazwyczaj na substancjach bezpośrednio hamujących odruch kaszlu. Zmniejszenie odruchu kaszlu, w sytuacji intensywnego wydzielania wysięku dróg oddechowych, skutkuje efektem odwrotnym od zamierzonego. Zaleganie śluzu może wywołać wtórne zapalenie płuc oraz duszności.
Łagodzenie kaszlu mokrego wymaga innego podejścia niż w przypadku kaszlu suchego. Zmniejszanie uciążliwości objawu kaszlu, w tym wypadku, powinno opierać się na ułatwianiu odkrztuszania wydzieliny. Dzięki lepszemu odkrztuszaniu możliwe jest skuteczniejsze usuwanie drobnoustrojów oraz większy komfort w infekcji. Lekami skutecznymi w zmniejszaniu lepkości śluzu, a zatem ułatwiającymi odkrztuszanie, są mukolityki, takie jak Flavamed. Zawarty w preparacie ambroksol niszczy wiązania w obrębie śluzu, upłynniając go. Należy pamiętać o tym, aby przyjmując lek, spożywać wystarczającą ilość wody. Należy także unikać stosowania leku przed snem.
Domowymi, niefarmakologicznymi metodami upłynniania wydzieliny są między innymi inhalacje. Oprócz inhalacji, np. roztworem soli fizjologicznej, można stosować pokojowe nawilżacze powietrza.
