Na ogół słowo „biblioteka” kojarzy się z dużym, nierzadko zabytkowym budynkiem, z niekończącym się labiryntem regałów pełnych książek, między którymi zapach zakurzonego papieru i farby drukarskiej tworzy niepowtarzalną mieszankę. Jednak współczesne wypożyczalnie książek to głównie budynki ze szkła, betonu i metalu, wyposażone w komputery, tablety i inne multimedialne nowości.
Działająca od września 2014 r. Stacja Kultura w Rumi to połączenie tych dwóch trendów – tradycji i nowoczesności. Obiekt zajmuje 80% budynku dworca w Rumi. Pochodzący z końca lat 50. dworzec został gruntownie przebudowany i zaaranżowany na nowo według projektu pracowni Sikora Wnętrza. Na powierzchni ponad tysiąca metrów kwadratowych znajdują się: wypożyczalnia książek dla dzieci i dorosłych, czytelnia, pracownia plastyczna, fotograficzna, pomieszczenie dla organizacji pozarządowych i dwie sale konferencyjne. Inwestycja została zrealizowana w ramach rządowego programu „Biblioteka + Infrastruktura bibliotek” 2011–2015, prowadzonego przez Instytut Książki. Rumska placówka na aranżację wnętrz oraz zakup i montaż wyposażenia bibliotecznego otrzymała z programu 735 tys. zł.
Stacja Kultura jest miejscem, które łączy w sobie elementy biblioteki i, bo przecież nazwa zobowiązuje, kolejowe. Do symboliki kolejowej nawiązują np. czarno-czerwone elementy przypominające barwy starego parowozu, regały stylizowane na tory kolejowe, stary zegar, napis „Stacja Kultura” oraz sofy tworzące przedział kolejowy. Rumska placówka może zachwycać otwartą przestrzenią, w której rozmieszczono regały oraz antresolą ze stanowiskami komputerowymi. Z szarością i bielą świetnie kontrastują czerwone dodatki, np. framugi. Uwagę przyciągają też nowoczesne siedzenia. Tak jak na dworcu kolejowym, przestrzeń jest otwarta – każdy może wejść, posiedzieć, przeczytać książkę, gazetę i pójść dalej. Stacja Kultura jest skomunikowana z poczekalnią dworcową. Po rewitalizacji tego miejsca i przeniesieniu biblioteki do nowej siedziby znacznie wzrosła liczba stałych czytelników.
Taka nietypowa koncepcja umiejscowienia biblioteki została nagrodzona przez jury międzynarodowego konkursu Library Interior Design Awards. To jedyna europejska placówka, która odniosła taki sukces w ubiegłorocznej edycji. Stacja Rumia zwyciężyła w kategorii obiektów jednoprzestrzennych (Single Space Design). Koncepcja polskich architektów wygrała z projektami ze Stanów Zjednoczonych, Kanady i Chin. Jury doceniło kreatywny projekt biblioteki, estetyczny wygląd oraz funkcjonalność obiektu.
Projekt Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Floriana Ceynowy w Rumi został dostrzeżony również w Polsce – zdobył II nagrodę w plebiscycie Bryła Roku 2014. O „cudzie w Rumi” pisał także reportażysta i fotoreporter zajmujący się tematyką architektoniczną i urbanistyką, Filip Springer, w swojej „Księdze zachwytów”: […] Budowa biblioteki na stacji kolejowej w kraju, w którym książki czyta garstka mieszkańców, a dworce zamienia się masowo w galerie handlowe, musi dziwić. I zachwycać. […] Przebudowa dworca w Rumi, znana już w całej Polsce ze względu na tę właśnie biblioteczną część, nie kończy się jednak na niej. Oprócz biblioteki znalazło się tu miejsce dla baru mlecznego, który nie tylko nazwą („Zakładka”), ale i wystrojem nawiązuje do tematyki biblioteczno-książkowej. Jest też przyjemna i kameralna klubokawiarnia serwująca kawę, ciastka i lody. Wszystko zaprojektowane z umiarem, klasą i troską o użytkowników.
Całe to miejsce zadziwia. Do tej pory modernizacje dworców oznaczały często ich przemianę w galerie handlowe – tak było w Poznaniu, Katowicach, Krakowie, a wkrótce podobny los dopełni się na dworcu w nieodległym Sopocie. Dlatego to, co wydarzyło się tutaj, trzeba opiewać, zachwalać i promować. A mieszkańcom Rumi można tylko zazdrościć – czytamy w „Księdze”.
Ale wizyta w Stacji Kultura to nie tylko spotkanie z literaturą. Stacja to miejsce, w którym odbywają się różnego rodzaju wydarzenia kulturalne w wielu dziedzinach. Spotkania kulinarno-literackie z Ewą Maliką Szyc-Juchnowicz, finalistką telewizyjnego show „Top Chef” i właścicielką restauracji „Malika”, wystawy malarstwa i grafiki, spotkania Dyskusyjnego Klubu Książki, warsztaty muzyczne i ceramiczne, zajęcia teatralne, liczne konkursy dla dzieci i młodzieży – to zaledwie część programu kulturalnego oferowanego przez Stację Kultura. Dodatkowo placówka organizuje w okresie ferii zimowych wiele zajęć dydaktyczno-kulturalnych, praktycznie więc każdego dnia najmłodsi będą mogli wypełnić wolny czas.
– Tworzymy pewną całość i jesteśmy częścią takiej społecznej przemiany tego miejsca, w którym każdy coś znajdzie dla siebie – mówi dyrektorka Stacji Kultura, Krystyna Laskowicz. – Cała przestrzeń wokół się zmieniła. Kiedyś był to zdegradowany, brudny dworzec, a dziś jest to miejsce, o którym wszyscy wiedzą i je znają.
Trzypoziomowa biblioteka działa w budynku dworca kolejowego, który jest częścią węzła komunikacyjnego, gdzie zatrzymują się pociągi, a autobusy miejskie mają swoje pętle. To miejsce, przez które przepływają codziennie tłumy ludzi, co wyraźnie daje się odczuć. Mieszkańcy miasta – ale także podróżni, przebywający tu przejazdem – uczestniczą w wydarzeniach organizowanych przez Stację Kultura, a wzrost liczby czytelników ocenia się aż na 50 proc.
– Okazuje się, że ludzie mają potrzebę przebywania w ładnych miejscach, które ich przyciągną, pokażą, że czytanie, że biblioteka nie jest „obciachem”, tylko interesującym miejscem – dodaje Krystyna Laskowicz.
Stacja Kultura
ul. Starowiejska 2, 84–230 Rumia
tel. 58 721 47 50
e-mail: sekretariat@bibliotekarumia.pl
www.bibliotekarumia.pl
Tekst: Aleksander Proszowski
