Choroba refluksowa przełyku, z języka angielskiego określana także akronimem GERD, to stan związany z cofaniem się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Objawia się to zgagą, odbijaniem po posiłkach, kaszlem, bólem i pieczeniem za mostkiem. GERD występuje bardzo często wśród naszej populacji, dotyczy około 20% dorosłych, czyli prawie 6 milionów Polaków. Najbardziej narażeni na wystąpienie zgagi są otyli, palący mężczyźni po 50. roku życia.
W większość przypadków pacjenci z uczuciem zgagi trafiają do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Lekarze rodzinni mogą postawić rozpoznanie choroby refluksowej już na podstawie zgłaszanych objawów. Jeżeli jednak występują tzw. objawy alarmowe, czyli: niedokrwistość, utrata masy ciała, bolesne lub utrudnione połykanie, ból brzucha wybudzający w nocy – wtedy konieczne jest skierowanie pacjenta do gastroenterologa i poszerzenie diagnostyki o wykonanie badania endoskopowego [1,2].
Jak radzić sobie ze zgagą w warunkach domowych?
Refluks, tak jak wiele innych chorób, może wynikać z nieprawidłowego stylu życia oraz diety. Dlatego najbardziej skuteczne, jak również najtrudniejsze, są modyfikacje związane z naszym żywieniem i codziennym funkcjonowaniem. Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek:
- Jedz mniejsze porcje, powoli gryź i spokojnie przełykaj. Połkniesz wtedy mniej powietrza, a bardziej rozdrobniony pokarm szybciej przesunie się z żołądka do jelit.
- Unikaj czekolady, kawy, mocnej herbaty, napojów gazowanych oraz tłustych i ostrych potraw.
- Ostatni posiłek spożywaj na 2-3 godziny przed snem. Śpij na kilku poduszkach lub z uniesionym wezgłowiem.
- Jeśli zdarzy Ci się popełnić tzw. błąd dietetyczny i odczuwasz dolegliwości, przyjmij doustnie lek łagodzący objawy zgagi (więcej informacji znajdziesz na https://www.rennie.pl/). Pomocne mogą być również krople olejku z mięty pieprzowej [1,2].
Sytuacje szczególne – ciąża
Kobiety w ciąży są grupą, w której szczególnie często występują dolegliwości związane z GERD. Jest to spowodowane kilkoma nakładającymi się na siebie czynnikami. Przede wszystkim rosnąca macica powoduje zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej oraz ucisk na inne narządy, co ułatwia cofanie się treści pokarmowej. Dodatkowo w tym okresie zwiększa się stężenie progesteronu we krwi, który oddziałuje na dolny zwieracz przełyku, zmniejszając siłę jego skurczu. W czasie ciąży stroni się od inwazyjnej diagnostyki, jaką jest endoskopia, a lekarze starają się skupić głównie na modyfikacji diety i zmiany stylu życia.
U kobiet ciężarnych farmakoterapia opiera się głównie na lekach zobojętniających treść żołądkową. Cechują się one wysoką skutecznością w doraźnym łagodzeniu objawów. Ich skład opiera się na naturalnie występujących związkach (węglan wapnia i węglan magnezu), które nie mają negatywnego działania na organizm. Działają miejscowo, alkalizując (zmniejszając kwaśny odczyn) soku żołądkowego [3].
Bibliografia:
[1] – Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019 [2] – Dąbrowski A., Najczęstsze błędy w leczeniu choroby refluksowej przełyku, Medycyna po Dyplomie, 2016 (11) [3] – Pietrzak A., Choroba refluksowa a ciąża, Medycyna po Dyplomie 2019 (11)