Mimo znacznych postępów w medycynie, lekarze nadal często są bezsilni wobec chorób autoimmunologicznych. W ich przypadku organizm niejako zwraca się przeciwko sobie, co znacznie utrudnia działania terapeutyczne i oznacza długotrwałą, niekiedy dożywotnią walkę z chorobą. Do tego typu schorzeń zalicza się toczeń rumieniowaty.
Co warto wiedzieć?
Toczeń rumieniowaty jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, która rozwija się na tle nie do końca możliwych do wyjaśnienia zaburzeń układu odpornościowego. Zalicza się ją do grupy chorób reumatologicznych. Może wywoływać procesy zapalne w obrębie wielu tkanek i narządów.
Statystyczny pacjent choruje między 16. a 55. rokiem życia. Zachorowalność wynosi około 40–50 przypadków na 100 tys. Warto podkreślić, że jest to schorzenie typowe dla płci żeńskiej – ocenia się, że kobiety chorują ok. 10-krotnie częściej na toczeń rumieniowaty niż mężczyźni.
Objawy choroby
Toczeń rumieniowaty cechuje się zróżnicowanym nasileniem i przebiegiem naturalnym. Rozpoznanie i podjęcie leczenia może utrudniać fakt, że przez dłuższy czas dominują objawy ze strony tylko jednego narządu. Na przykład, wiele osób może być leczonych z powodu przypuszczalnego schorzenia nerek czy serca, natomiast właściwa diagnoza jest stawiana znacznie później, co oczywiście opóźnia wdrożenie skutecznej terapii.
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów choroby jest rumień na twarzy, którego kształt może przypominać motyla. Obszar zmian nie przekracza bruzd nosowo-wargowych. Do innych objawów tocznia rumieniowatego zalicza się m.in.:
-nadwrażliwość na światło;
-zmiany bliznowate;
-nadżerki w obrębie jamy ustnej;
-ból lub zapalenie co najmniej dwóch stawów (bez zmian w RTG);
-zmiany w obrębie nerek;
-zaburzenia neurologiczne (np. drgawki).
–Możliwe są również zaburzenia hematologiczne – stwierdza się występowanie niedokrwistości hemolitycznej, limfopenii, leukopenii lub trombocytopenii. Chorzy na toczeń rumieniowaty cierpią też na schorzenia immunologiczne, które można stwierdzić w specjalistycznych badaniach.
Toczeń rumieniowaty – Diagnostyka
Rozpoznanie tocznia rumieniowatego wymaga przeprowadzenia szczegółowych badań skóry, błon śluzowych, okulistycznych i laryngologicznych. Konieczne jest też zbadanie układu ruchu – w tym celu wykonuje się RTG stawów. W zakresie układu oddechowego wymagane jest ocena klatki piersiowej na podstawie badania RTG. Wykonuje się też scyntygrafię płuc. Ocenie polega układ sercowo-naczyniowy (EKG, echokardiografia) i układ wydalniczy (USG jamy brzusznej, badanie moczu). Może być konieczne przeprowadzenie badań układu nerwowego.
Życie z chorobą
W przypadku tocznia rumieniowatego, podobnie jak innych schorzeń autoimmunologicznych (np. cukrzyca), trudno przyjmować za cel całkowite wyleczenie. Niemniej istnieje możliwość skutecznego kontrolowania choroby i systematycznego poprawiania jakości życia. Pacjent musi pozostawać pod opieką lekarza, który będzie nadzorować proces terapii. Dzięki coraz skuteczniejszej walce z toczniem rumieniowatym, możliwe jest uzyskanie długotrwałych okresów remisji.
W przypadku każdej choroby przewlekłej konieczna jest modyfikacja trybu życia, niekiedy też zmiana priorytetów. Najczęściej nie musi to jednak oznaczać konieczności rezygnowania z normalnej aktywności (np. zawodowej). Jak podkreśla wielu lekarzy, ważną rolę odgrywa pełna współpraca ze strony pacjenta i odzyskanie poczucia własnej skuteczności, które może być zachwiane.
