Dieta a zdrowie górnych dróg oddechowych. Co jeść, a czego unikać?

Immune boosting foods include citrus, red bell peppers, broccoli, garlic, ginger, spinach, almonds, turmeric, green tea, papaya, kiwi, poultry, and sunflower seeds. Empty background.

Większość schorzeń górnych dróg oddechowych jest spowodowana przez różne drobnoustroje – najczęściej wirusy, ale też bakterie i grzyby. Odpowiednia dieta może wspomóc funkcjonowanie nosa, zatok i gardła, wzmocnić odporność i zwiększyć aktywność układu odpornościowego. Co jeść, aby wspierać zdrowie dróg oddechowych? Jakie produkty omijać szerokim łukiem?

Składniki diety wzmacniające odporność

Wiele substancji naturalnie występujących w żywności wspiera funkcjonowanie układu immunologicznego, redukuje stany zapalne i chroni komórki przed uszkodzeniami. Te i wiele innych działań przyczyniają się do wzmocnienia odporności organizmu, a tym samym lepszej ochrony przed drobnoustrojami. Substancje o takich właściwościach to m.in.:

  • witamina C – jest obecna np. w cytrusach, papryce, owocach jagodowych czy brokułach. Działa antyoksydacyjnie, czyli neutralizuje szkodliwe dla komórek wolne rodniki tlenowe, ponadto reguluje przyswajanie żelaza i aktywuje wiele enzymów. Jej profilaktyczna suplementacja skraca czas trwania infekcji,
  • witamina D – występuje np. w tłustych rybach i jajkach, ale głównie jest syntetyzowana w skórze pod wpływem słońca. Wzmacnia pracę układu odpornościowego, wpływa na ekspresję genów zaangażowanych w odpowiedź immunologiczną i redukuje stany zapalne,
  • cynk – zawierają go m.in. mięso, wątróbka, sery, jaja, ciemne pieczywo i kasza gryczana. Pierwiastek ten czynnie uczestniczy w reakcjach układu odpornościowego, a jego niedobór zwiększa ryzyko infekcji,
  • flawonoidy – obecne są m.in. w owocach jagodowych, cytrusach, cebuli czy przyprawach (oregano, pietruszce). Mają właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe[1].

Naturalne substancje zwalczające drobnoustroje

Niektóre rośliny i zioła nazywane są naturalnymi antybiotykami. Nie ma w tym przesady – zawierają one składniki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym, które zwalczają bakterie i wirusy. Dzięki temu mogą wspomóc organizm w walce z chorobą. Żywność o takim działaniu to np.:

  • czosnek,
  • imbir,
  • propolis,
  • miód,
  • aloes,
  • przyprawy, np. oregano, tymianek, cynamon.

Leki ziołowe na zapalenie zatok

Prozdrowotne właściwości roślin wykorzystywane są także w przemyśle farmaceutycznym. Przykładowo ziołowy lek na zatoki może bazować na olejkach eterycznych – eukaliptusowym, mirtowym, cytrynowym i pomarańczowym.

Zawarte w nich składniki aktywne wykazują właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, a oprócz tego mogą bezpośrednio łagodzić objawy chorób górnych dróg oddechowych, np. zapalenia zatok. Wynika to z działania sekretolitycznego olejków eterycznych. Oznacza to, że pobudzają produkcję rzadkiej wydzieliny, która upłynnia zalegający w zatokach gęsty, lepki śluz. Oprócz tego wspomagają jego transport na zewnątrz poprzez wzmacnianie ruchów rzęsek obecnych na nabłonku dróg oddechowych. W ten sposób olejki mogą przyspieszyć oczyszczenie zatok, złagodzić objawy choroby i skrócić czas jej trwania[2].

 

A jakich produktów unikać w diecie wspomagającej drogi oddechowe? Przede wszystkim warto omijać wysokoprzetworzoną żywność, która bogata jest w tłuszcze trans i cukry proste. Składniki te mogą nasilać stany zapalne w organizmie i osłabiać układ odpornościowy. Dobrze jest też ograniczyć alkohol, który odwadnia organizm i zwiększa jego podatność na infekcje.

Nie oznacza to jednak, że trzeba sobie całkowicie odmawiać tych produktów. Kluczem do zdrowia jest różnorodna, zbilansowana dieta, a w takim jadłospisie na wszystko znajdzie się miejsce.

[1] Jarosz, M., Rychlik, E., Stoś, K., & Charzewska, J. (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie (Vol. 83). Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny.

[2] Nurzyńska-Wierdak, R. (2015). Terapeutyczne właściwości olejków eterycznych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 25(1): 1-19.

Polecane:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *